Memories of Nico Bulder by Hendrik Veenhof
April 10, 2016
(The Dutch version is located further down the page.)
Hendrik Veenhof is a former student of Nico Bulder at the Minerva Academy. As a board member of the Nico Bulder Stichting he worked tirelessly to preserve the cultural heritage of Nico Bulder. He did the same for the work of Nico Bulder’s colleague Evert Musch. Hendrik is a valued contributor to this online museum. Without his knowledge and input we would not have made as much progress as we were able to share with you now. Here is a photo of Hendrik as student in class room 216 at the Minerva Academy in 1960.
Hendrik’s first ex libris was based on an original design for a book illustration by Nico Bulder that was never completed because a corner of the block had broken off. Nico’s cousin Sien gave it to Hendrik years later. It was completed by Peter Lazarov, a Bulgarian artist living in Groningen. For whatever it means, according to Nico as told by Sien later, the cock is the boss of the dunghill while the church tower stands for a warning finger towards Heaven. Quite peculiar indeed, making it a very unique ex libris.
The second ex libris shown here is an ode to Nico Bulder, also made by Peter Lazarov based on a combination of Nico Bulder paintings : his 1948 self portrait and his 1961 painting of the Jacob’s battle with the Angel. Both paintings can be seen in their original form in the galleries elsewhere in this online museum.
Thirdly, we show you another example of Hendrik’s connection to both Nico Bulder and Evert Musch: his 2001 new Year’s card also made by Peter Lazarov based on an original drawing by Nico Bulder from 1941 of Evert Musch’s house in Anloo.
Here are Hendrik Veenhof’s memories in his own words:
……These memories begin in September 1959, when, because of my drawing skills, my parents were advised by the head of a primary school nearby, to contact the Minerva Academy in Groningen. I myself worked at that time for a carpenter contractor in our village. In order to be admitted as a full time student, Wednesday and Saturday courses had to be attended. This was because my training was not at Mulo or secondary school level, which was a requirement in order to be directly admitted to the daytime course.
Then there was the first encounter with Nico Bulder together with his colleague Evert Musch, who were the teachers. And how it originated I never learned from the two men. However, they were not like real teachers for me but more like
paternal figures who gave much good advice. Nico Bulder inquired then what my training had been, and once again I had to show some of my work. But he said that he himself had come out of the trade and appreciated it very much that I dared to take this step. My work was scrutinized by Nico Bulder and in his opinion it would be fine.
The course was successfully completed and on the advice of Nico Bulder and Evert Musch I could begin in 1960 with the complete daytime course of four years.
The first year consisted of a general education with many facets of art, with a choice having to be made in the second year. I opted for Advertising and Publicity which, according to Nico, would suit me best. They were four great years. An opinion of Nico has always stayed with me, namely that all art begins with the drawing and if you cannot draw or design something you also cannot make it. And also especially “look” deeply into the material and subjects, because according to him looking was not only “seeing”.
Nico Bulder’s lessons were more about instructions and particularly, improvements. He was very strict but very fair, required a lot of you but not unreasonably so. And if you didn’t quite succeed then his assistance was always a welcome relief.
Nothing was actually written down, but if there was only one good detail then you had to get on with it. He detested it if a new student came, who thought you had to do certain things as an artist. No nonsense – just show what you can do. You didn’t begin as an artist who has already graduated from training.
Once we were given an assignment to create a poster of a chocolate bar from the brand Tjoklat, using poster paint. We thought it was a piece of cake to do, the wrapping was a lovely red and yellow, and in our opinion the silver foil was black and white. We had to buy the Tjoklat bar ourselves. What happened was that the wrapping was torn open, a block of chocolate was broken off and the silver foil was crumpled. But all the details of the wrapping were, of course, in the silver foil. Not so black and white. So you were made aware that not everything is as it seems, therefore “look”. After we had completed the job in a day, we would together discuss the results the next day. But the Tjoklat bar had vanished and was nowhere to be seen. None of the four of us dared to ask Mr. Bulder if he knew anything about it. Even Evert Musch was brought in, but there was no solution as to where the missing object could be.
At one point there was an exhibition in the Groninger Museum called “Blurred motion” in which various objects were placed in a dark environment. Along with Musch and Bulder we went there to take a look. It ended up being a sort of haunted house with woolen threads hanging from the ceiling like cobwebs. “It looks like a ghost house on the cover of the Zuidlaardermarkt” was the statement of Bulder.
Now back to the missing chocolate bar. Many years later, when I was friends with Evert Musch, I asked him how it was actually going now with the 1961 Tjoklat bar.
“Nico and I snacked deliciously on it. After all, it was paid for”. We laughed about it.
It was a shame that Nico was not there during the graduation as he has been missed. And the memory of “Mr. Bulder” was quite impressive during the farewell service in the St. Joseph church as well as the burial afterwards, where many of his students and colleagues were present.
But life goes on, everyone goes his way, and so also remain the beautiful memories of Nico Bulder. Especially the team Bulder-Musch which has greatly enriched my life.
Then you think that this ends here, but nothing is so far from the truth. From about 1990, the contact with Evert Musch was restarted and became increasingly more in-depth. Until one day in 1993 the phone rang with the announcement: “This is Evert speaking. Hendrik, I have been approached by some people from Hoogezand who want me to serve on the board of a newly established Nico Bulder Foundation, but considering my age I turned it down and promised that you, Hendrik Veenhof would do it. You are in my opinion one of the few that had been a kind of friend of Nico during your studies and you must do it for him”. There was no contradiction possible and with his assistance I came to manage the Nico Bulder Foundation with all its consequences.
All the memories of the Minerva years surfaced again and the result was that a lot of work came my way. Together with Evert, I have been able to give back much of the work to Hoogezand Sappermeer. Furthermore, there were rather emotional radio interviews and even a TV recording / broadcast from Nico’s house. At one point my place of work in Hoogezand was almost within walking distance of Nico’s house.
There I spent many wonderful hours together with his cousin, whom I called “Aunt Sienie”. What a privilege to be able to sit in Nico’s seat and to have all his tools at hand. Eventually this came to an end following the death of “Aunt Sienie”. Finally, Evert Musch and Alie Heller Bulder, a cousin of Nico, removed the remaining works in the house as well as his large bookcase and temporarily stored it in the archives of Hoogezand-Sappermeer where the Foundation’s secretariat was and where we met. The large bookcase was given to me by the family.
Many years passed until I was approached in 2015 by the chairman of the Foundation to set up an “Online Museum Nico Bulder”. This would be set up from the US and controlled by another cousin of Nico, Leo van de Vall. Why was I again, for the umpteenth time, deemed suitable for this?
After more than fifty years since my first encounter with Nico Bulder, many memories and emotions again surfaced. Now that there is a collaboration with Leo van de Vall and the Foundation it generates much work but in the words, still in the back of my mind, of friend Evert Musch, “it will be good”.
In respect and appreciation of Nico Bulder and also his colleague Evert Musch, who during their lifetimes made a great contributions to everything.
Hendrik Veenhof
Mei 2016
Herinneringen aan Nico Bulder
Deze beginnen in september 1959, toen mijn ouders van een hoofd van een lagere school in de buurt het advies kregen om, gezien mijn teken vaardigheden contact op te nemen met de Academie Minerva in Groningen. Zelf was ik werkzaam bij een timmerman aannemer bij ons in het dorp. Om eventueel te worden toegelaten voor de volledige dagopleiding, moest er een woensdag- en zaterdagmiddag cursus worden gevolgd. Dit omdat mijn vooropleiding niet op Mulo of HBS niveau was, wat een vereiste was om rechtstreeks tot de dagopleiding te worden toegelaten.
Toen was er de eerste kennismaking met Nico Bulder die samen met zijn collega Evert Musch, de docenten waren. En hoe het ook is ontstaan ben ik nimmer van de beide mannen te weten gekomen, het klikte evenwel ze kwamen niet als een echte docent bij mij over maar meer als een soort van vaderlijke figuren die met raad en daad vele en goede aanwijzigen gaven. Nico Bulder informeerde wat dan wel mijn vooropleiding was geweest, en maar eens wat werk moest laten zien. Maar hij zei er bij dat hijzelf ook uit de praktijk was gekomen en waardeerde het erg dat ik het aandurfde om deze stap te doen. Mijn meegenomen werk werd kritisch door Nico Bulder bekeken en hij was van mening dat het wel goed zou komen.
De cursus is met goed gevolg afgesloten en op advies van Nico Bulder en Evert Musch mocht ik in 1960 beginnen aan de volledige dagopleiding van vier jaar. Het eerste jaar was een algemene opleiding met vele facetten van kunst, waarna in het tweede jaar een keuze gemaakt moest worden en heb ik gekozen voor Reclame en Publiciteit wat volgens Nico het beste bij mij zou passen. Het waren vier mooie jaren en een advies van Nico is mij altijd bij gebleven, namelijk dat alle kunst begint met het tekenen en als je iets niet kunt tekenen/ontwerpen kon je het ook niet maken. En ook vooral ” kijken ” in de zin van diep in de materie en onderwerpen ingaan, want volgens hem was kijken niet alleen maar ” zien “.
Nico Bulder gaf dan zoals gezegd meer les in de zin van aanwijzigen en vooral verbeteringen. Hij was uitermate streng maar heel rechtvaardig, verlangde veel van je maar niet in het onredelijke. En als het niet helemaal lukte dan was zijn hand altijd een welkome hulp. Nooit werd er iets finaal afgekraakt, was er maar een detail goed dan moest je daar verder mee gaan. Als er een nieuwe student kwam met baard die meende dat je deze moest hebben als kunstenaar, daar had hij een afkeer van. Niks geen flauwekul gewoon tonen wat je kunt. Je begon niet als een al afgestudeerde kunstenaar aan de opleiding.
Ooit kregen we een opdracht om een affiche met daar op een aangebroken reep chocolade van het merk Tjoklat, in dekkend plakkaat verf te maken. Volgens ons een fluitje van een cent, de wikkel was mooi rood en geel, en volgens ons was de zilverfolie zwart-wit en, maar de genoemde Tjoklat reep, die moesten we dan wel zelf kopen. Wat gebeurde, de wikkel werd open gescheurd, een blokje eraf gebroken en de zilverfolie verkreukeld. Maar alle reflecties van de wikkel zaten natuurlijk in de zilverfolie, niks geen zwart-wit. Zo werd je er van bewust dat niet alles is zoals het lijkt, dus ” kijken “. Nadat we de opdracht in een dag gereed hadden zouden we de volgende dag samen het resultaat bespreken. Maar de reep Tjoklat was foetsie nergens te bekennen. Geen van ons vieren durfde te vragen aan meneer Bulder of hij er wat vanaf wist. Zelfs Evert Musch werd er bij gehaald, maar er kwam geen oplossing waar het verdwenen object gebleven was. Op een zeker moment was er in het Groninger Museum een expositie met de titel “Bewogen beweging” waarin allerlei voorwerpen in een duistere omgeving waren geplaatst. Samen met Musch en Bulder moesten we daar maar eens gaan kijken. Het was uiteindelijk een soort van spookhuis er hingen zelfs wollen draden aan het plafond gelijk spinnen webben. “Het liekt wel een spookhoes op de Zuudlaordermaarkt” was de uitlating van Bulder, wij gaan maar weer.
Nu nog even weer terug naar de verdwenen reep chocolade. Vele jaren later toen ik bevriend was met Evert Musch heb ik hem gevraagd hoe of het nu eigenlijk met die reep Tjoklat uit 1961 zat.
“Hebben Nico en ik lekker opgepeuzeld, hij was immers betaald”. We hebben er toen samen smakelijk om gelachen.
Het was jammer dat Nico er niet bij was tijdens de diploma uitreiking, hij werd wel gemist. En de herinnering aan “Meneer Bulder ” tijdens de afscheidsdienst in de St. Jozef kerk en de begrafenis daarna, waar heel veel van zijn leerlingen en collega’s bij aanwezig waren, was heel indrukwekkend.
Dan gaat het leven verder, een ieder gaat zijn weg, zo ook ik maar al de mooie herinneringen aan Nico Bulder bleven. Vooral het team Bulder-Musch is voor mijn verdere leven een grote verrijking geweest.
Dan denk je dat het hiermee eindigt, maar niets is minder waar. Vanaf ongeveer 1990 is het contact met Evert Musch opnieuw begonnen en dat is tot aan zijn overlijden steeds intenser geworden. Tot op een zekere dag in 1993 de telefoon ging met de mededeling: ” Ja met Evert, Hendrik ik ben benadert door enige mensen uit Hoogezand om zitting te willen nemen in het bestuur van een pas opgerichte Nico Bulder Stichting, maar gezien mijn leeftijd heb ik dat afgewezen en gezegd en beloofd dat jij, Hendrik Veenhof het wel zou doen “. Jij bent volgens mij een van de weinigen die met Nico een soort van vriend bent geweest tijdens jou studie en je moet het voor hem doen. Hier was geen tegenspraak mogelijk en ben door zijn toedoen in het bestuur van de Nico Bulder Stichting gekomen met alle gevolgen van dien. Alle herinneringen aan de Minerva jaren kwamen weer boven en het gevolg was dat er veel werk op me afkwam. Gelukkig was ik in de gelegenheid dat ik van mijn toenmalige werkgever veel vrije uren heb “geleend ” en samen met Evert vele werken naar Hoogezand-Sappemeer terug heb kunnen brengen. Emotie volle radio interviews en een TV opname/uitzending vanuit het huis van Nico. Op een gegeven moment kwam mijn werkplek in Hoogezand bijna op loopafstand van het huis van Nico. Daar heb ik vele mooie uren samen met zijn nicht, voor mij ” Tante Sienie ” mogen doorbrengen. Wat een rijkdom om in de stoel van Nico te mogen zitten en al zijn gutsen en burijnen in de hand te mogen hebben. Hieraan is na het overlijden “tante Sienie ” ook weer een einde gekomen en als laatste hebben we , Evert Musch, Alie Heller-Bulder een achternicht van Nico de nog aanwezige werken in het huis en zijn grote boekenkast weg gehaald en in het archief van Hoogezand-Sappemeer tijdelijk opgeborgen waar toen het secretariaat van de Stichting was en waar we vergaderden. De grote boekenkast mocht ik van de familie hebben.
Weer verliepen en jaren totdat ik in 2015 benaderd werd door de voorzitter van de stichting met de vraag om informatie te willen verstrekken voor een “Online Museum Nico Bulder ” die vanuit de VS opgezet en aangestuurd zou worden door een achterneef van Nico, Leo van de Vall. Waarom was dan weer voor de zoveelste maal mijn persoon daar voor geschikt. Na ruim vijftig jaar na mijn eerste ontmoeting met Nico Bulder, veel herinneringen en emoties wederom naar boven halen. Nu er de samenwerking met Leo van de Vall en de Stichting is geeft het veel drukte maar met de woorden van vriend Evert Musch nog in mijn achterhoofd zal het wel goed zijn.
In respect en waardering voor Nico Bulder en ook zijn collega Evert Musch die tijdens zijn leven ook een grote bijdrage aan alles heeft geleverd.
Hendrik Veenhof
7 April 2016
Nico Bulder Art 